Rannsaka galla þess að afnema verðtryggingu er þess þörf?

Miðað við hvernig verðtrygging hefur rústað fjárhag heimila á íslandi á 10 ára fresti frá því hún var sett á og afnumin af launum þá held ég að gallarnir séu ekki fyrir hendi heldur er það bara krafa venjulegs fólks að fá að sitja við sama borð og aðrar evrópuþjóðir að geta keypt eða leigt húsnæði á þeim kjörum sem boðlegt er til lengri tíma litið án þess að til eignaupptöku komi það má aldrei gerast á ný.

Verðtrygging í nefnd

Athugasemdir

[Margret Olafsd. (IP-tala skráð) 16.11.2010 kl. 15:02]

Bara það að sjá að Pétur Blöndal er í nefndinni segir mér það að verðtrygging verður ALDREI afnumin meðan hann er þarna.  Hann er helsti talsmaður verðtryggingar, enda stórríkur fjármagnseigandi sem skuldar ekkert.  Hann hefur margoft sagt í viðtölum að það megi alls ekki hrófla við verðtryggingunni.

[Hilaró (IP-tala skráð) 16.11.2010 kl. 15:21]

Er ekki betra ( jafnvel best) að afnema Pétri ( svarti péturinn) ,Gylfa árb. ( jólasveinn) , gylfa m  ( gósi )  og árna pal með ..

þá erum laus við hausverk .

[Tryggvi Þórarinsson, 16.11.2010 kl. 15:37]

Við verðum að halda í vonina, Pétur er bara einn af nefndinni og sjálfstæðismenn eru að verða vanir því að þurfa að lúffa vegna eigin stöðu.

[Eyjólfur G Svavarsson, 16.11.2010 kl. 17:52]

Hver var það sem afnam verðtryggingu á laun? Það er eitthvað það heimskulegasta sem hefur verið gert hér, fyrst hún var ekki alveg afnumin!

[Jón Bragi (IP-tala skráð) 16.11.2010 kl. 18:55]

"...án þess að til eignaupptöku komi það má aldrei gerast á ný." skrifar þú Tryggvi. Það er óhugnalegt til þess að vita hvað við Íslendingar virðumst vera fljótir að gleyma. Það var einmitt vegna stórkostlegrar óréttlátrar eignaupptöku sem verðtryggingunni var komið á fyrir um 30 árum. Mín kynslóð tapaði öllu því sem við áttum í formi sparimerkja og innistæðna í bönkum til kynslóðarinnar á undan sem tók lán og byggði yfir sig einbýlishús án þess að borga nema örlítið brot af láninu til baka.

Þess vegna var verðtryggingunni komið á og hefði mátt gerast fyrr. Verðtrygging snýst einfaldlega um það að ef ég lána þér lambsverð í dag þá vil ég fá greitt lambsvirði þegar þú borgar mér til baka en ekki bara eina klauf eða svo. Þeir sem fengu lambsverð gefins inná bankabók árið 1960 gátu keypt sér kannske karamellu fyrir það 15-20 árum seinna.

Hins vegar var óréttlætið fólgið í því að laun voru ekki látin fylgja vísitölu en það er allt annað mál. Að gera hróp að sjálfri verðtryggingunni og telja hana upphaf og endir alls ills og að allt verði réttlátt og gott ef hún verður afnumin finnst mér heldur grunnhyggið. Að bera ástandið á Íslandi við önnur lönd er dálítið hæpið. Í löndunum næst okkur hefur verðlag verið það stöðugt að hægt hefur verið að hafa vexti þannig að aldrei hefur verið hætta á að vextir á lánum eða inneignum verði neikvæðir. Þetta hefur því miður verið sjaldgæft og aldrei staðið lengi á Íslandi.

[Tryggvi Þórarinsson, 16.11.2010 kl. 19:49]

Ef það er ekki verðtrygging á launum þá á hún ekki að vera á lánum svo einfalt er það, ég hef tapað miklum peningum á verðtryggingunni og er alveg hættur að tala um samspil þess að peningar eigi að halda verðgildi sínu o.s.f.v. ég vil bara að við sitjum við sama borð og aðrir í álfunni hvað varðar íbúðarkaup eða húsaleigu, sanngjarna óverðtryggða vexti vil ég.  Þá fyrst er hægt að gera svokallað greiðslumat hjá fólki en það er búið að skipa fólki í mörg ár í greiðslumat sem er alveg hlægilegt því plönin sem matið gerði ráð fyrir og þar með greiðslubirgðin er fokinn út í veður og vind eftir eitt til tvö ár vegna verðtryggingar en laun fylgja ekki hækkunum.

[Tryggvi Þórarinsson, 16.11.2010 kl. 19:51]

Eyjólfur, mig mynnir að það hafi verið Steingrímur Hermannsson sem afnam verðtryggingu á laun en þori samt ekki alveg að fullyrða það.

[Jón Bragi Sigurðsson, 16.11.2010 kl. 20:33]

Hvort það eru kallaðir vextir eða verðtrygging skiptir ekki máli. Hins vegar má það aldrei gerast að vextir séu neikvæðir. Það er líka eignaupptaka sem viðgekkst allt of lengi hér á landi.

[Tryggvi Þórarinsson, 16.11.2010 kl. 21:22]

Já Jón, neikvæðir vextir og er ég sammála því en einhvernveginn nær almenningur að ávaxta sitt fé út í heimi án verðtryggingar og þannig verður það að vera á Íslandi líka án þess að það þurfi verðtryggingu til. Skoðum eitt sem er dæmigert fyrir Ísland, verðbætur eiga að vera til þess að peningar haldi verðgildi sínu, ekki rétt? Jú þannig á það að vera en hvers vegna eru verðbætur skattlagðar um 18% eins og vextir ef þær eru eingöngu til þess að peningarnir haldi verðgildi sínu???

[Jón Bragi Sigurðsson, 16.11.2010 kl. 21:38]

Jú sammála því að ekki sé allt eins og best er á kosið í þessum málum. Mér finnst bara að fólk megi ekki gleyma því hvers vegna verðtryggingu var komið á á sínum tíma. Ekkert verður leyst með því að fara aftur í það far sem hér var lengi við lýði á fyrri öld að peningum væri stolið miskunnarlaust af fólki.

[Valgerður (IP-tala skráð) 17.11.2010 kl. 00:25]

Já það er kannski rétt sem haldið var fram í ljósvakamiðli á dögunum að kynslóðin sem harðast berst gegn afnámi verðtryggingar núna er sú kynslóð sem greiddi lítið sem ekkert fyrir sín húsnæðiskaup og rændi því þannig sparifé foreldra sinna (lögum samkvæmt á þeim tíma) og arðrænir nú börnin sín með verðtryggingu (lögum samkvæmt)!

Erum við ekki komin á jafn arfavitlausan stað (bara á hinn endann) og þegar sparifé landans brann upp??

[Tryggvi Þórarinsson, 17.11.2010 kl. 08:38]

Held að það sé málið að þetta fólk sem á þingi situr núna á sennilega ekki eftir að gera nokkurn skapaðan hlut í þessu máli, bara tala og tala en kjarkurinn að gera eitthvað er ekki til staðar.Við þurfum gríðarlega sterkt stjórnmálaafl með nýju fólki sem þorir að framkvæma þótt einhverjara stofnanair þurfi að blæða aðeins á meðan þær eru að aðlaga sig að breittum aðstæðum. 

[Jón Bragi Sigurðsson, 17.11.2010 kl. 10:40]

Það getur meira en verið að við séum á arfavitlausum stað með verðtrygginguna en það verður ekki betra af því að fara í hinn endann eins og þú segir Valgerður. Mér finnst bara að fólk hugsi ekki málið alveg til enda ef það heldur að allt verði gott og indælt ef verðtryggingin verði með öllu afnumin.

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 17.11.2010 kl. 11:41]

Það væri ekki lausn eitt og sér að afnema verðtryggngu eða vísitölubindingu á lánum.  Þá færi það bara beint inní vextina - nema að menn séu að tala um að ríkið setja ,,þak á vexti" o.þ.h.  það var gert með einum eða öðrum hætti hér í eina tíð en þá voru lánastofnanir flestar í eigu ríkis og allt með öðru sniði nú er.  Það var hagfræðingur sem sagði einhverntíman:  Þegar byrjað er að tala um ,,þak" eða ,,gólf" í efnahagslegu samhengi - þá er undantekningarlaust eitthvað dúbíus á ferðinni.

Þannig að afnám verðtryggingar per se leysir ekkert.  það væri þá frekar að taka upp verðtryggingu á laun aftur.

[Tryggvi Þórarinsson, 17.11.2010 kl. 12:08]

Verðtrygging á laun virðist hafa þann bakþanka í íslensku stjórnkerfi að verðbólga fer upp um tugi prósenta á stuttum tíma en það leysir það misgengi sem hér virðist alltaf verða að hluta en er ekki best að við skoðum bara hvernig aðrar þjóðir reka land sitt án verðtryggingar og það mjög mörg með sóma. Sem sagt byrja á því að taka nýjan gjaldmiðil og svipta svo verðtryggingunni í burt? Það er alveg sama niðurstaða hvort maður kemur með einfaldar lausnir eða mjög flóknar þær eru samt allar jafn erfiðar, gæti það verið vegna ráðaleysis íslenskra stjórnmálamanna??? 

[Viktor Traustason (IP-tala skráð) 17.11.2010 kl. 15:39]

Mér finnst alltaf frekar kjánalegt þegar fólk gagnrýnir verðtryggingu. Lánadrottnar munu alltaf vilja tryggja það að þeir tapi ekki á því að lána peninga, þannig að ef verðtrygging er afnumin þá munu vextir á lánum einfaldlega hækka.

Raunverulega vandamálið er ekki verðtryggingin heldur verðbólgan. Ef Seðlabankinn myndi ekki skapa stanslausa verðbólgu þá væri lítil þörf fyrir verðtryggingu og verðtrygging myndi í raun ekki breyta neinu. Mig langar ekki að lána fólki spariféð mitt, sem getur keypt mér bíl í dag, ef ég fæ það til baka eftir 10 ár þegar ég get bara keypt mér hjól fyrir það.

-"það [er] bara krafa venjulegs fólks að fá að sitja við sama borð og aðrar evrópuþjóðir að geta keypt eða leigt húsnæði á þeim kjörum sem boðlegt er"-

Það eru engin heilög kjör á lánum og það að geta fengið ódýrt fjármagn (ókeypis peninga) eru ekki mannréttindi. Vextir eru ekkert annað en verðlagning á sparifé og verðlagning á að ráðast á markaði.

Ef margir eru að spara þá lækka vextir, ef fáir eru að spara þá hækka vextir. Það kemur kröfum fólks ekkert við og ef löggjafinn hlustar á "kröfur" fólks varðandi ákveðin verð þá leiðir það ávallt til allra taps (deadweight loss)

sbr. http://en.wikipedia.org/wiki/Price_controls

[Tryggvi Þórarinsson, 17.11.2010 kl. 16:06]

Já Victor, margt til í því sem þú segir og allt í góðu með það.

Hvort kýst þú að greiða af 20.000.000 króna láni með 3 til 4% föstum vöxtum næstu 30 ár eða með 5,5% vöxtum og verðtryggingu sem rokkar frá ca 4% upp í 100% ?? Greiðslubyrgði sem breytist um tugi þúsunda á stuttum tíma og ekki getur þú treyst á að íbúðarverðið standi undir hækkunum. Þú greiðir vaxtavexti allan tímann með verðtryggingu, þú áttar þig á því að það er miklar upphæðir. Hefur þú farið á námskeið hjá Ingólfi H.Ingólfssyni um peningamál? Það er hægt að átta sig á miklu á þannig námskeiði og það er ástæðan fyrir því að ég tek aldrei verðtryggt lán framar.

[Viktor Traustason (IP-tala skráð) 17.11.2010 kl. 20:55]

Ef þú ert ekki tilbúinn að taka verðtryggt lán þá máttu ekki búast við því að fá peninga frá mér lánaða nema á því sem fólk kallar (ranglega) 'okurvöxtum'.

Ef ég býst við 4% ávöxtun og 20% verðbólgu á næstu árum, og engin verðtrygging er leyfileg, þá mun ég einfaldlega rukka þig um 24% vexti (ónákvæmir reikningar, þetta er slump reikningur). Þannig þú sérð að verðtrygging gerir EKKERT í sjálfu sér. Hún kannski kemur í veg fyrir það að einstaka fólk þurfi að borga lánin sín til baka þegar verðbólgan byrjar að skríða af stað en um leið og hún er komin í gang þá einfaldlega hækkar fólk vextina.

Verðtryggingin er ekki skaðleg. Það sem er skaðlegt er verðbólga. Ef þú vilt virkilega gagnrýna það sem hækkar lánin þín þá skaltu gagnrýna Seðlabankann fyrir að miðstýra vöxtum og rugla í gengi krónunnar og þú skalt gagnrýna miðstýringuna og fákeppnina á bankamörkuðum sem er tilkominn vegna bankalaga og reglugerða ríkisins.

Ef það er of róttækt, þá skaltu einfaldlega berjast fyrir verðtryggingu alls í samfélaginu. Mér finnst sú hugmynd reyndar fáránleg, en mér finnst hún skárri en þegar fólk gagnrýnir verðtryggingu án þess að átta sig á því að verðbólga er raunverulega vandamálið... ekki verðtrygging.

Og verðbólga er ekki flókið vandamál að leysa. Einn gullfótur og þá tilheyrir hún sögunni. (þó ég sé ekki endilega hlynntur ríkistryggðum gullfæti, þetta var bara ábending)